Reparatie stuurwielhoeksensor: gelukt!

Met gepaste trots kan ik eindelijk komen melden dat het gelukt is om de stuurwielhoeksensor te repareren / bij te stellen en de aanhoudende 'anti skid service required' melding (en bijgevolge uitschakeling van het DSTC systeem) op te lossen!

Ik heb dus geen andere sensor geplaatst, maar mijn eigen bijgesteld door uit te zoeken hoe dat ding (min of meer) werkt, en er bleek een oplossing te bestaan.

Graag deel ik hier hoe dat ging, alleen is het nogal een lang verhaal (lees: pagina's, om alle ins en outs te delen), ik zal het zo kort mogelijk houden maar het is lastig om de juiste balans te vinden tussen het minimum wat de techneuten willen weten en een oplossing voor iemand die (net als ik) een melding op z'n DIM krijgt en zich begint af te vragen wat het is en wat te doen.

Dit komt nogal veel voor bij onze auto's (vroeg of laat krijgt iedereen ermee te maken vermoedelijk) dus er zullen vast meer mensen iets hebben aan dit verhaal.

Zonder VIDA/DICE lukt je dit niet, dus als je dat niet hebt of de hulp niet kan inschakelen van een forumlid die dat wel heeft (is een lijstje van op het forum), dan wordt het lastig.

Zet de wielen en het stuur zo goed mogelijk recht voordat je begint (daar heb je later voordeel van).

Hoe de SAS uit te bouwen staat al vermeld in Pepijns topic, dus dat sla ik over.
Veiligheid: Voordat je aan de airbag gaat pielen moet je ALTIJD eerst de accu loskoppelen en 10 min. wachten om het systeem spanningsloos te krijgen.
Zet de SAS vast met een schroefje (gaatje boven de stekkertjes) in de centrale positie (2.5 slag terug vanaf het eindpunt; bij dit model is dan ook een geel schijfje zichtbaar in het raampje linksonder).

Goed, sensor uitgebouwd (drie schroefjes en een stekkertje, alleen het ronde deel haal je eruit, de SWM (Steering Wheel Module) = het ding waar de hendels aanzitten, kan je laten zitten.
Hier hebben we hem:


Dit ding bestaat uit twee delen:
1) Voorzijde = airbagring (ook wel sleepring / klokveer genoemd) met gele ronde sticker en 2 stekkertjes (of soms 3, afhankelijk van model)
2) Achterzijde = stuurwielhoeksensor (SAS / Steering Angle Sensor). Rond met een uitstulping aan de bovenkant (hierover later meer) en metalen contactpinnetjes (die in de SWM gaan)
Op deze foto zijn ze al gescheiden: drie kleine schroefjes los aan de achterzijde (kant van de SAS) en je klikt ze zo uit elkaar.


De airbagring met stekkertjes kan je wegleggen, heb je niet meer nodig (maar zorg er wel voor dat hij in de juiste (centrale) positie staat als je hem terug zet; zie de gele sticker) - niet nodig als je hem al juist hebt vastgezet vóór het uitbouwen.

De centrale ring en de behuizing hebben een markering (klein driehoekje) die tegenover elkaar moeten staan.
Zie op 'zes uur' op de foto:


Plak voor het gemak even een stuk tape aan de achterkant van de SAS (de kant die tegen de airbagring aanvalt) en fixeer zo de centrale ring:

en zet voor de zekerheid ook even een markeringsstreep aan deze kant (zie bovenaan, 'elf uur') met een watervaste stift.

Voordat we de boel openmaken, eerst even wat uitleg over de werking van de SAS.
VIDA gaf al aan: een INTERNE fout in de SAS is de oorzaak van het DSTC probleem.
De SAS bevat 2 sensoren: een grove en een precieze. De signalen van deze twee sensoren moeten overeenkomen. Als dat niet overeenkomt, geeft de SAS een interne fout.
Zoals we later zien kan de SAS mechanisch praktisch niet in de fout gaan, dus de oorzaak van de fout is veelal electronisch. Toch kan je dat meestal oplossen zonder vervangen van componenten en soldeerwerk.
Als je de SAS openmaakt en je ziet slechte solderingen, gebroken kabeltjes of verbrande onderdelen, dan is dit topic niet voor jou en zou ik maar aan vervanging van de sensor beginnen... of 'm fixen als je dat kan... daar mag je dan zelf een topic over aanleggen =)

Volgende bericht, om weer meer plaatjes te kunnen oploaden:

Uit bovenstaande kan je de oplossing afleiden:
De signalen van beide sensoren moeten weer in lijn komen door aanpassing van de grove sensor, aanpassing van de precieze sensor, of beide. Het laatste is het beste / meest duurzaam en dat zal ik verder toelichten.

We maken de SAS open:
Verwijder de 3 kleine schroefjes uit de centrale ring en til de bovenste ring eruit:


Nu zie je dat de ring uit twee delen bestaat en waarom je best het onderste deel even vasttapet. Zonder de tape kun je de boel ook wel weer goed in elkaar krijgen trouwens, maar het is aan het begin even makkelijker.

Klik de behuizing van de SAS los (clipjes rondom):


En dan zie je de printplaat binnenin:

Dit is in feite de onderzijde van de printplaat, de sensortjes van de grove sensor zitten aan de andere kant.

Leg de SAS zo neer dat de uitstulping aan de bovenkant zit en de pinnetjes rechtsonder.
Print loshalen; 2 schroefjes. Let op: De print zit rechtsboven nog met een heel fijn kabeltje vast. Daar moet je niet te hard aan trekken, dus even goed kijken: je kunt de print iets optillen en dan naar rechts en tegen de klok in wegdraaien.

Nu zie je 1 deel van de grove sensor: de zwarte plastic schijf met opstaande schotjes.

Je kan je voorstellen dat deze schotjes een bepaald patroon vormen als de sensor (/het stuur) gedraaid wordt.

Dit licht-donker patroon wordt gelezen door 9 optische sensortjes die in een halve cirkel zitten op de printplaat. De schijf en de lichtsensortjes samen zijn de grove sensor.

NIET draaien aan de plastic schijf met schotjes!! (nog niet, tenminste)

De plastic schijf heeft een paar gaatjes waar op 2 punten een palletje doorheen steekt. De onderste heeft een markering die helpt om de boel weer correct in elkaar te zetten als je het loshaalt:

en deze markering komt overeen met de markering op de buitenring (die je eerder losgeschroeft hebt)

De optische sensortjes zijn poortjes waar die schotjes tussendoor lopen.
Als je direct bij het aanraken van het stuur de DIM foutmelding krijgt, is het waarschijnlijk dat de fout komt door de grove sensor, die alleen het eerste stukje draaiing van het stuur meet.
De poortjes hebben hele fijne sleufjes waar iets in kan komen (stof, plastic slijpsel, vet...) en zijn extreem gevoelig. Dus ook al zie je niks, je maakt ze toch best even schoon. Blazen, met perslucht of een droge mond (niet spugen...), en met een wattenstaafje oid (wat geen haartjes achterlaat) en alcohol.

Tot zover stap 1: de grove sensor. Tot zover kon je alles nog af zonder VIDA.

Nu kun je - net als ik - proberen de sensor, stuur, airbag etc terug te bouwen en te kijken of je de foutmelding nogsteeds krijgt. Niet? Mooi! Wel? Kak! Weer alles uitbouwen (accu los!).

Zoals eerder genoemd kun je afleiden uit wanneer de foutmelding opspringt, welke sensor waarschijnlijk de oorzaak is. Bij de meesten zal dit toch de precieze sensor zijn.

Ook die kun je proefondervindelijk proberen weer in het gareel te krijgen, maar als je succes hebt is dat meer toeval dan wijsheid. Hiervoor heb je toch wel best VIDA bij de hand.

De precieze sensor is de uitstulping die omhoog steekt. Leg de SAS zo dat die bovenaan zit, dan kijk je er tegenaan.
Een plaatje (let op de markeringen):

Het lijntje links (van het plaatje) moet tussen de twee uitersten vallen maar hoeft niet precies in het midden te staan. Als het plaatje te ver omhoog of omlaag staat terwijl de sensor zich in de middenstand bevindt (wielen recht, zeg maar) dan geeft ie een foutmelding.

Deze precieze sensor is een infrarood led met een ontvanger 'matrix' en daartussen een schijfje met een sleufje wat op en neer beweegt, aangedreven door een tandwieltje.
Voor de volledigheid een plaatje van het plaatje... waaraan je ook kan zien wat voor precisie instrument dit eigenlijk is:

Dit plaatje hoef je in principe niet los te halen maar je kunt wel even de precieze sensor doorblazen voor het geval dat. Maar de error komt meestal niet door vervuiling.

Wat blijkt nu (aldus mijn Russische correspondent):
De IR led gaat mettertijd minder licht geven (heeft schijnbaar slechts een optimale levensduur van zo'n 8000 uur)
MAAR
die kan je bijregelen! Je kan de led wat meer stroom geven waardoor hij weer helderder gaat schijnen, en de ontvangermatrix weer het juiste signaal afgeeft. Dit is nl. meestal de boosdoener. Niets mechanisch dus.

Op de printplaat zit een minuscuul variabel weerstandje, gemarkeerd met VR1:


VOORDAT je VR1 aanraakt (zeer gevoelig, oppassen!) moet je met een multimeter de actuele waarde van de weerstand meten.
Dit doe je door met je multimeter op de laagste weerstand-stand (u bent nog mee?) de linkerzijde en de rechterzijde (bovenste pootje) te meten en de waarde te noteren.
Ligt normaalgezien rond de 200 ohm.

VR1 is ZEER gevoelig en zal bij een kleine aanpassing al een grote verandering in de weerstandswaarde geven.
De bedoeling is om de waarde van VR1 met ongeveer 10-15% te verminderen. MEER NIET. Hierdoor krijgt de schakeling minder weerstand en krijgt de led iets meer stroom.
Dit moet je een beetje proberen. 1mm draaiing is al veel, dus met een fijn schroevendraaiiertje geef je het metalen randje een heel klein tikje, en dan meet je weer. En zo blijven proberen totdat je je originele weerstandswaarde hebt verminderd met 10-15%. Als ik het me goed herinner heb ik tegen de klok ingedraaid (te ver; weer terug, etc etc)
Elke sensor is anders afgeregeld bij aflevering dus dit zul je moeten proberen; geen vast recept.

Je mag niet minder dan 50 ohm zetten (maar zo laag kom je normaalgesproken niet) want dan wordt de schakeling overbelast.

Ter info / toelichting waarom de beide sensoren mechanisch eigenlijk niet uit elkaar kunnen lopen:
De zwarte schijf met de schotjes heeft aan de onderzijde een tandrad, wat een tandwieltje aandrijft waardoor het plaatje van de precieze sensor op en neer beweegt over een schroefdraad. Dit is eigenlijk praktisch niet aan slijtage onderhevig, en de tandjes kunnen ook niet overspringen zolang de sensor goed in elkaar zit.


Hier komen we later nog op terug.

Niet per sé nodig, maar als dit gelukt is kun je het best nog even met de multimeter en dat het kabeltje nog goed is. Dit kan soms breken (foto van Russisch forum, niet mijn sensor gelukkig):

Dit kun je meten door de weerstand te meten tussen de soldeerpuntjes op de precieze sensor en de soldeerpuntjes aan de andere kant van het kabeltje op de printplaat.
Even zoeken welke bij elkaar horen.
Als deze oneindig is, is er een draadbreuk en kan je makkelijker de sensor vervangen (of je moet dit al zelf kunnen solderen...)

Als je pech hebt (net als ik de 2e keer) dan word je middenstand (stuur recht) weergegeven als 180º. Pech, dan moet de SAS er weer uit, maar het is wel op te lossen.
De SAS geeft dan dus het signaal dat er een halve slag gedraaid is, terwijl dat niet zo is (want hij staat in de middenstand, dus met het oogje voor de vergrendeling op de juiste plek rechtsbovenaan, en het gele schijfje zichtbaar in het venstertje linksonder).

Dit komt door VR1. Als je de waarde teveel hebt gereduceerd, wordt dit door SAS weergegeven als een 180º draaiing. Dit kan je op 2 manieren oplossen:
1) VR1 weer iets opdraaien (weerstand iets verhogen... maar hoeveel?)
2) De twee sensoren 180º ten opzichte van elkaar verzetten (loskoppelen tandwieltjes en verdraaien ten opzichte van elkaar)

Eerst ingaande op 1:
Als je met VIDA het hele bereik hebt gemeten zonder bijkomende fouten of bevriezing van de waarde (ook al werd de beginstand foutief aangegeven), dan doet de precieze sensor het wel goed, dus dan zou ik VR1 zo laten. Dat heb ik iig gedaan.

Ingaande op 2: Hiervoor heb ik gekozen. Als volgt te doen (ook weer trial & error, helaas):
SAS weer uit de auto (hiervoor heb ik de accu niet losgekoppeld, maar wel de sleutel eruit, 10 min. gewacht en dan stekkertje los en SAS eruit... ieder op eigen risico; maar dit is iig niet direct gevaarlijk omdat de stuurairbag op de achterbank ligt te wachten...)
SAS weer uit elkaar halen (je wordt er zo langzamerhand handig in) en dan heel goed nadenken wat VIDA aangaf (bij mij middenstand 180º links) en dan het tegenovergestelde doen om de twee sensoren ten opzichte van elkaar te corrigeren.
Wat ik gedaan heb: printplaatje los en opzij gedraaid. De zwarte schijf met de schotjes op z'n plek laten en 180º gedraaid naar rechts - juist het tegenovergestelde van wat VIDA aangaf om te compenseren). Nu heb je dus zowel de grove sensor (zwarte schijf) als de precieze sensor gedraaid, want de tandwieltjes zaten nog in elkaar.
Dan de zwarte schijf eruit getild, dan de ring die onderin ligt 180º teruggedraaid en vervolgens de zwarte schijf weer teruggezet (dit kan maar op 1 manier omdat het piefje met de markering (driehoekje) slechts door 1 gaatje op de zwarte schijf past). Nu heb je dus de grove sensor weer op 0º gezet, terwijl de precieze sensor nog 180º gedraaid staat (hopelijk in de goede richting).

Dan SAS weer terug in elkaar, weer in de auto (stekkertje links onder niet vergeten) en weer meten met VIDA.
Middenstand: 360º. KAK!!!!!!!!!! Toch de verkeerde kant op gedraaid.

Een biertje drinken (ik raad aan: Gouden Carolus Tripel van Brouwerij Het Anker in Mechelen, Belgie) en diep ademhalen. 9% dus daarna trillen je handen wat minder.
Ook weer voor eigen risico want je moet nog wel even helder nadenken om dit nog op te lossen.

SAS er weer uit, uit elkaar halen (appeltje eitje), zwarte schijf en lineaire sensor weer teruggedraaid naar originele stand, 180º de andere kant op gedraaid, schijf losgekoppeld, teruggezet en SAS weer in elkaar gezet.

SAS weer in de auto, aansluiten, VIDA eraan, foutcodes wissen en weer meten... het hele bereik nu goed? Ja? Echt? YEEEAAAAHHHHHH

Sleutel eruit, DICE LOS. 10 minuten wachten (evt. restant bier opdrinken)

ACCU LOSKOPPELEN

Stuur en airbag weer terugzetten

Accu weer aankoppelen

Foutcodes wissen met VIDA

Calibratie DSTC uitvoeren (VIDA > Storing zoeken > Autocommunicatie > BCM module (niet SAS!) > Geavanceerd > Calibratie DSTC

Proefrit maken (nuchter, aub) en genieten van de afwezigheid van de anti Nondeju melding!

Dit heeft voor mij gewerkt, ik hoop dat iemand er iets aan heeft. Als je andere issues hebt met SAS help ik graag meedenken naar een oplossing. Ik zei toch dat het een lang verhaal was!! Wel ben ik al met al langer bezig geweest met dit alles te typen dan met de eigenlijke reparatie (afgezien van de tijd die ik vooraf zelf nodig had om te begrijpen hoe & wat).

:thumb:

Klasse actie

Nice job ! :thumb:

Overigens, dit onderwerp is ook terug te vinden in "Handige Linkjes",